Gepubliceerd 21 mei 2009 | Door tom ribbens
Een tijdje terug kreeg ik op een ochtend tijdens mijn meditatie een beeld van de liefde die in mij werkzaam is. Het beeld was dat de liefde zich in mij schenkt als in een soort vat, een blok met allerlei gangetjes, spleetjes, openingetjes. De liefde zoekt zijn weg in mij zoals een vloeistof zijn weg zoekt naar het laagste punt. Het is mijn persoonlijkheid, mijn onvolmaakte ik met al zijn dagelijkse beperkingen, gevoeligheden, kwetsbaarheden, patronen dat wordt gevuld met liefde. De liefde zoekt zijn weg totdat ik helemaal ben gevuld en alle gangetjes en inhammetjes worden opgelost in die liefde. Dan ben ik een met het geheel, licht en stralend. Het is mijn onvolmaaktheid die in de volmaakte en onvolwaardige liefde wordt opgelost.
Tegelijkertijd werd ik me bewust dat ik onderdeel ben van de tijd. Dat is niet zo gek, want tijdens mijn ochtend meditatie maak ik altijd een beeld van de komende dag en ’s avonds sluit ik de dag weer af met een terugblik. Ik werd me bewust dat ik niet los sta van deze tijd, maar dat ik daar onderdeel van ben. De tijd is onderdeel van mij, van mijn lichaam. Mijn lichaam is er inclusief de tijd die mijn lichaam ouder doet worden. Al de gebeurtenissen die onderdeel zijn van deze tijd, van mijn tijd, zijn onderdeel van mijn lichaam, dus onderdeel van mij.
Dit is een ander beeld dan de overtuiging die ik onbewust of bewust heb meegekregen vanuit de samenleving waarin ik ben opgegroeid. Ik heb geleerd vanuit onze ‘verlichte’ samenleving dat ik een rationeel, onafhankelijk wezen ben, dat doet wat hij wil en zich op die manier in de wereld en in de tijd beweegt. Alsof hij een vrij, onafhankelijk wezen is. Ik kwam er nu achter dat dit beeld niet klopt. Dat het veeleer zo is dat ik onderdeel ben van de tijd die verbonden is met mijn lichaam, met mijn incarnatie in dit lichaam. Tijd is onderdeel van mijn lichaam en het aardse leven dat met dit lichaam is verbonden. De tijd die mijn lichaam hier op aarde is gegeven. Ik kreeg het beeld van mezelf als bootje dat ronddobbert over deze tijd. Tijd is onderdeel van mij, van wie ik ben. Het is mijn persoonlijke biografie die onlosmakelijk is verbonden met de geschiedenis van het collectief waar ik deel van ben.
Deze week was ik met Gebi een paar dagen in Duitsland. We bezochten de musea Schloss Moyland, dat is ingericht rond de kunstenaar Joseph Beuys en een dag later Insel Hombroich, een prachtige plek waar natuur en kunst worden gecombineerd. ’s Avonds in een hotel in Neuss zapten we wat rond op de televisie en kwamen uit bij ZDFinfo. Een zender die de hele avond documentaires uitzond die te maken hadden met Hitler, de opkomst van de NSDAP, zijn samenwerking met de architect Speer. De geschiedenis van het collectief, het Duitse collectief werd uiteengezet in een caleidoscoop van beelden, van gesprekken. Het is nog steeds verbazend dat Hitler zijn gedachtegoed en rijk heeft kunnen opbouwen, eerst in het land zelf en later buiten de eigen landsgrenzen. Denk maar aan de Olympische Spelen van 1936, waar hij dit toonde aan de wereld. Niemand reageerde. Alsof ieder, zowel in Duitsland zelf als daarbuiten, werd betoverd door de enorme tentoonspreiding van macht, zoals te zien tijdens de jaarlijkse partijdag van de NSDAP. Ik heb dat al eerder geschreven; wij hebben de gebeurtenis, die enorme gebeurtenis van de Tweede Wereldoorlog nog helemaal niet verwerkt. Maar Duitsland is nu bezig om deze geschiedenis tot zich door te laten dringen, daar waar het deze heeft onderdrukt na deze oorlog en alle energie heeft gericht op de wederopbouw van het land. Deze Tweede Wereldoorlog ligt ontegenzeggelijk ten grondslag aan het Europa dat nu wordt opgebouwd en waar veel kritiek op is. De reden van de Europese gemeenschap is om te voorkomen dat er ooit nog zo’n oorlog zou kunnen uitbreken. Het motief is zuiver, alleen de uitwerking daar kan over gediscussieerd worden.
Wat ik wil zeggen is dat het kennen van de geschiedenis zo belangrijk is om de ontwikkelingen van het moment te begrijpen. Bovendien is deze collectieve geschiedenis onlosmakelijk verbonden met ieders eigen geschiedenis, met ieders eigen biografie. Mijn vader was 8 jaar toen Nederland deel werd van de Tweede Wereldoorlog. Gebeurtenissen in zijn geboortestad Zierikzee heeft een diep spoor van wantrouwen en angst bij hem achtergelaten, wat zijn weerslag had op de opvoeding van zijn eigen kinderen, van mij als zoon. Mijn moeder werd geboren in de Tweede Wereldoorlog in het West-Brabantse Steenbergen. Haar gezin moest verschillende keren schuilen voor een vuurgevecht tussen de Duitsers en de geallieerden.
Zo heeft iedere oorlog, die collectief wordt gestreden, een persoonlijke impact, een persoonlijke variant. En daar ligt ook precies de bevrijding van de pijn die is geleden. We moeten collectieve pijn op een persoonlijke manier helen, verwerken, bevrijden. Dat is hoe de liefde werkt, die als doel heeft om ieder van ons te helen, te bevrijden, als wij in staat zijn deze liefde toe te laten. Daarvoor is het belangrijk dat we ons harnas, het gezicht van ons ego, ons masker afleggen en kwetsbaar durven zijn. Durven voelen van de pijn die ons is aangedaan. We moeten onze eigen biografie leggen naast de geschiedenis van het collectief. Dan zijn we in staat tot mededogen, tot vergeving. Dan laten we het licht van de liefde toe in het donker van onze pijn, die we in eerste instantie hebben onderdrukt en begraven. Logisch. Toch is daar, in dat donker, het zaad aanwezig voor onze groei als mens, voor onze groei naar de liefde toe die ons wil helen, bevrijden, aanraken, omhelzen. Ik ben er van overtuigd dat we hiermee zelfs, met deze bevrijding, deze persoonlijke heling, de geschiedenis kunnen herschrijven, transformeren. Alsof deze niet is gebeurd, alsof al die pijn, al die ellende, al dat geweld niet is gebeurd. Het is net als met een bevalling. Er wordt een kind geboren op het scherpst van de snede, een gevecht van leven of dood. Veel moeders overlijden in landen waar geen medische begeleiding aanwezig is, tijdens de geboorte van hun kind. In dorpen is vaak een huis aanwezig waar deze moederloze kinderen worden opgevangen en groot gebracht. Als het kind geboren is echter, veel moeders kennen deze ervaring, is de strijd op leven en dood vergeten. Alsof het nooit heeft bestaan. Zo als een kind uit de moeder, wordt op aarde een nieuwe mens geboren, gevormd door het licht van de liefde. Doorheen alle geweld en ellende die iedere dag weer plaatsvindt. Niet om al dat geweld goed te praten, maar om aan te geven welke enorme potentie er aanwezig is in al dat lijden, in al dat geweld dat we elkaar vanuit onze onbewustheid en onwetendheid aandoen.
Het kennen van onze collectieve geschiedenis in combinatie met onze eigen biografie is hierbij wezenlijk. Om bij onze pijn te komen, daar de liefde in toe te laten en van daaruit te vergeven. Dan maken we onze diepste betekenis als mens waar. Ik pleit voor geschiedenis en de eigen biografie als verplicht vak op onze scholen!
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!