Je bent iemand, niet niemand

Vorige week zag ik de film Elysium van de Zuidafrikaanse regisseur Neill Blomkamp. Het was zijn 2e film, na District 9, waarin hij hedendaagse maatschappelijk en sociale kwesties projecteert naar de toekomst. Elysium schetst een wereld waarin de rijken en welgestelden naar een plek buiten de dampkring zijn verhuisd om hun eigen luxe leven te kunnen behouden en voortzetten. Op aarde wonen de afvallers, de loosers, de armen, de have-nots. Ze leven in getto’s en de ‘gelukkigen’ hebben een slavenbaantje in een fabriek waar robots worden gemaakt om de wereld van de welgestelden te bewaken en verdedigen. Wat me vooral raakte was dat de welgestelden zichzelf burgers noemen en de achterblijvers op aarde als niet-burgers beschouwen. Minderwaardig. Nobody’s. Ze hebben geen waarde, hoogstens als werkend voor de welgestelden, maar volledig inwisselbaar, als onderdeel van een machine, waarmee naar believen gedaan kan worden. Geen persoon. Iemanden tegenover de niemanden. Je kunt dat woord voelen, als je het tot je door laat dringen. Jij bent niemand, niet iemand.

Stel je zelf maar eens de vraag; wat maakt een mens nu eigenlijk iemand? Wat is de kern van wat een mens iemand maakt? Volgens mij dat hij wordt liefgehad. En dan niet voorwaardelijk, want dan moet je weer aan een verwachting, aan een eis van een ander voldoen, maar onvoorwaardelijk, van binnenuit. Anders geformuleerd, dat ieder mens vanuit een enorme liefde van binnenuit op dit moment (dus niet ooit ergens in het verleden) wordt geschapen. Dat woord is wellicht voor sommigen te ‘bijbels’. Je zou ook kunnen zeggen; vanuit een enorme liefde van binnenuit wordt gevormd als een uitdrukking van essentie. Zoals alles dat leeft vanuit een enorme liefde wordt vorm gegeven, de boom die daar groeit, het gras, die wolken, de wind, de regendruppels, de dampkring met precies de juiste substantie en grootte om het leven zoals wij dat kennen hier op aarde mogelijk te maken.

Hoe moet ik me dat dan voorstellen? Ik kreeg het beeld van iemand die met alle liefde en volledige, onverdeelde aandacht die hij of zij in zich heeft een tekening maakt, een kunstwerk, een schilderij. En wij en alles dat leeft, de aarde, het heelal, onderdeel is van dat levend schilderij, dat kunstwerk. Ik moet denken aan een van mijn lievelingspsalmen, die voor mijn gevoel uitdrukt vanuit welke essentie, welke liefde, welke massief gebundelde aandacht wij en alles dat leeft op dit moment wordt gemanifesteerd, geschapen. U was het die mijn nieren vormde, die mij weefde in de schoot van mijn moeder. Ik loof u voor het ontzaglijk wonder van mijn bestaan, wonderbaarlijk is wat u gemaakt hebt. Ik weet het, tot in het diepst van mijn ziel. Toen ik in het verborgene gemaakt werd, kunstig geweven in de schoot van de aarde, was mijn wezen voor u geen geheim. Uw ogen zagen mijn vormeloos begin, alles werd in uw boekrol opgetekend, aan de dagen van mijn bestaan ontbrak er niet één (psalm 139).